ส่องสาเหตุยุงกัด คันไม่หาย จะแก้ยังไงให้ได้ผล!?
ใครเคยโดนยุงกัดบ้าง? เชื่อว่ากว่า 90% ของคนที่เห็นคำถามนี้คงแอบพยักหน้าในใจ เพราะยุงเป็นแมลงที่อยู่คู่กับประเทศเขตร้อนชื้นอย่างประเทศไทยมานาน จะระมัดระวังขนาดไหน ยังไงก็คงต้องเคยโดนเจ้าแมลงตัวเล็กแต่กัดได้เจ็บแสบฝากรอยแดงเอาไว้แน่นอน และยังมีหลายคนที่ประสบกับปัญหาโดนยุงกัดแล้วคันไม่หาย เป็นตุ่มแดง ต้องเกาไปอีกหลายวันจากการแพ้ยุง อาการเหล่านี้แท้จริงแล้วมีสาเหตุมาจากอะไร แล้วเราจะแก้ปัญหายุงกัด คันไม่หายอย่างไรได้บ้าง? บทความนี้มีคำตอบ ไปดูกันเลย
แบบไหนที่เรียกว่าอาการแพ้ยุงกัด?
อาการแพ้ยุง เป็นภาวะที่ร่างกายตอบสนองต่อการถูกยุงกัดมากกว่าปกติ เมื่อถูกยุงกัด คนทั่วไปมักเกิดตุ่มแดงขนาดไม่เกิน 2 เซนติเมตรและมีอาการคัน โดยอาการจะหายไปเองโดยไม่ต้องรักษาและไม่ร้ายแรงต่อร่างกาย แต่ในกลุ่มคนแพ้ยุง จะมีอาการคันตามผิวหนัง เป็นตุ่มนูนสีแดงเข้ม ผิวหนังบวมคล้ายกับถูกสัตว์มีพิษต่อยขนาดตั้งแต่ 2-10 เซนติเมตร บางคนมีผื่นเป็นวงกว้างหรือที่เรียกกันว่าผื่นแพ้ยุงที่อาจจะอยู่นานเป็นสัปดาห์ หรือบางคนอาจมีตุ่มน้ำขึ้น ซึ่งผื่นและตุ่มของคนแพ้ยุงที่โดนยุงกัด มักจะคันไม่หาย ยิ่งคันก็ยิ่งเกา เมื่อหายแล้วจึงยังทิ้งรอยไว้บนผิวหนังอีกนาน แต่บางคนอาจแพ้รุนแรงถึงขั้นเป็นลมพิษ คอบวม ริมฝีปากบวม หายใจไม่ออก เวียนหัว และเป็นลม เรียกว่าถือเป็นอีกหนึ่งอาการที่มองข้ามไปไม่ได้จริง ๆ
อาการแพ้ยุงมีสาเหตุจากอะไร?
ปฏิกิริยาภูมิแพ้ยุงหรือ Skeeter Syndrome มีสาเหตุมาจากโปรตีนในน้ำลายของยุงเข้าไปทำปฏิกิริยากับระบบภูมิคุ้มกันของเรา ซึ่งโปรตีนที่อยู่ในน้ำลายของยุงจะถูกปล่อยลงไปในเลือด ทำให้เลือดไม่เป็นก้อน และยุงสามารถดูดเลือดได้ง่ายนั่นเอง
เราจะป้องกันตัวเองไม่ให้ถูกยุงกัดได้อย่างไร?
การถูกยุงกัดไม่เพียงแต่ทำให้เราเป็นผื่นคันเท่านั้น แต่ยุงยังเป็นพาหะของโรคต่าง ๆ ที่อันตรายต่อร่างกายอีกด้วย ไม่ว่าจะเป็นโรคไข้เลือดออก โรคไข้มาเลเรีย โรคชิคุนกุนยา การป้องกันตัวเองจากการถูกยุงกัดจึงเป็นเรื่องที่ไม่ควรมองข้าม โดยเราสามารถป้องกันได้ดังนี้
1. กำจัดแหล่งเพาะพันธุ์ยุงในบ้าน
เนื่องจากยุงเป็นแมลงที่เติบโตได้ดีในที่ที่มีความชื้นสูง หากอยากกำจัดแหล่งเพาะพันธุ์ยุงในบ้าน จึงควรเริ่มจากสถานที่ขยายพันธุ์ของมัน เช่น ถ้วยน้ำ แจกันดอกไม้ที่ใส่น้ำ รางน้ำฝน หรือบริเวณที่อาจมีน้ำขัง หมั่นทำความสะอาดเป็นประจำ หรือเททรายอะเบทลงไปก็ช่วยป้องกันยุงได้เช่นกัน
2. ปลูกต้นไม้ที่ช่วยไล่ยุงได้
วิธีนี้เรียกว่าได้ประโยชน์ 2 ต่อ เพราะนอกจากจะใช้ไล่ยุง ไล่แมลงต่าง ๆ แล้ว ยังเป็นการเพิ่มพื้นที่สีเขียวให้บ้านอีกด้วย โดยพืชที่มีฤทธิ์ไล่ยุงได้ส่วนมากจะเป็นพืชที่มีกลิ่นแรง เช่น ตะไคร้หอม โหระพา สะระแหน่ โรสแมรี่ และใบแมงลัก
3. หลีกเลี่ยงการใส่เสื้อสีเข้ม
สีโทนเข้มอย่างสีดำ สีกรมท่า เป็นสีที่ดูดความร้อนได้ดี การสวมเสื้อผ้าสีเข้มจึงเป็นการดึงดูดให้ยุงซึ่งเป็นสัตว์ที่ชอบอากาศร้อนและความชื้นเข้าหาตัว เพิ่มความเสี่ยงโดนยุงกัดได้นั่นเอง
4. ทาสารป้องกันยุงกัด
ปัจจุบันมีโลชั่นกันยุงให้เลือกหลากหลายยี่ห้อ ส่วนมากมักชูคุณสมบัติเรื่องกลิ่นซึ่งมีส่วนช่วยในการไล่ยุงได้ดี เช่น กลิ่นตะไคร้หอม กลิ่นส้ม กลิ่นลาเวนเดอร์ ถือเป็นตัวเลือกในการป้องกันยุงกัดที่ง่ายและสะดวกอีกทางหนึ่ง
วิธีรับมือหากเกิดอาการแพ้ยุง ยุงกัด คันไม่หาย
หากคุณมีอาการแพ้ยุง เป็นตุ่ม ผิวหนังบวมแดงหรือโดนยุงกัดทีไร คันไม่หายทุกที สามารถปฐมพยาบาลเบื้องต้นด้วยตัวเองได้ง่าย ๆ ด้วยการทำความสะอาดบริเวณที่ถูกยุงกัดด้วยน้ำและสบู่เพื่อกำจัดน้ำลายยุง ซับให้แห้ง หลังจากนั้นนำผ้าห่อถุงน้ำแข็งหรือขวดน้ำเย็นมาประคบไว้ประมาณ 10 นาที จะช่วยบรรเทาอาการคันและบวมได้
หลังจากประคบเย็นแล้ว ต้องหลีกเลี่ยงการเกาเพราะจะทำให้คันและอักเสบรุนแรงขึ้น อาจลุกลามจนเกิดแผลบนผิวหนัง ทำให้เชื้อโรคเข้าสู่ร่างกายและเสี่ยงต่อการติดเชื้อ เราสามารถลดอาการคันและการเกิดตุ่มแดงได้ด้วยยาหม่องชนิดขี้ผึ้ง รวมทั้งการทายาที่มีส่วนผสมของน้ำมันยูคาลิปตัสและการบูร ก็ช่วยลดอาการคันได้เช่นกัน และสำหรับเด็ก ควรเลือกยาหม่องที่มีฤทธิ์ไม่แสบร้อนผิว และหลีกเลี่ยงการทาบนบริเวณผิวบอบบาง เช่น ผิวหน้า ผิวรอบดวงตา เพราะอาจทำให้เกิดความระคายเคืองได้ แต่ถ้าโดนยุงกัดแล้วเป็นผื่นบริเวณกว้าง คันมาก มีอาการผิวหนังอักเสบ ควรปรึกษาแพทย์หรือเภสัชกรเพื่อจ่ายยาแก้แพ้ที่เหมาะสมกับอาการให้
สำหรับคนที่มีอาการแพ้ยุง ยุงกัดแล้วคันไม่หายเป็นประจำ สามารถทาผลิตภัณฑ์ยาในกลุ่มสเตียรอยด์ที่อยู่ภายใต้คําแนะนําของแพทย์หรือเภสัชกร เพื่อลดอาการคัน ลดตุ่มบวมแดง และการอักเสบของผิวได้เช่นกัน
ข้อมูลอ้างอิง
- แพ้ยุง อาการ วิธีบรรเทา และวิธีป้องกัน. สืบค้นเมื่อวันที่ 14 กันยายน 2565 จาก https://www.exta.co.th/mosquito-bite/
- แพ้ยุงอันตรายกว่าที่คิด วิธีสังเกตและการรับมือ. สืบค้นเมื่อวันที่ 14 กันยายน 2565 จาก https://www.pobpad.com/แพ้ยุงอันตรายกว่าที่คิ
- เคล็ดลับเลือกสารกันยุง ปกป้องตัวเองจาก ไข้เลือดออก. สืบค้นเมื่อวันที่ 14 กันยายน 2565 จาก https://hellokhunmor.com/โรคติดเชื้อ/โรคไข้เลือดออก-ไข้เลือดออกเดงกี/เลือกสารกันยุง-ป้องกันไข้เลือดออก-ยุงกัด/
- ผื่นแพ้ยุง. สืบค้นเมื่อวันที่ 14 กันยายน 2565 จาก http://www.skinhospital.co.th/article/info/5/108
- 7 พรรณไม้ไล่ยุง ปลูกแล้วยุงไม่มากวนใจ. สืบค้นเมื่อวันที่ 14 กันยายน 2565 จาก https://www.baanlaesuan.com/48907/plant-scoop/mosquito